Votum & groet
Zingen: Opwekking 623/Laat het huis gevuld zijn
Gebed
Zingen: Opwekking 805/Maak ons hart onrustig, God
Bijbellezing: Handelingen 10: 34-48
Preek Handelingen 10: 34-35
Zingen: Opwekking 820/Alzo lief had God de wereld
Belijdenis
Zingen: Opwekking 347/Ik geloof in God de Vader
Opwekking 602/Vrede van God
Bevestiging
Zingen: DNP 134: 1, 2/Kom, trouwe dienaars van de Heer
Gebed
Collecte
Zingen: Lied 675: 1, 2/Geest van hierboven
Zegen
Handelingen 10: 34-35
[1] Je komt binnen – zonder kloppen. Ergens is dat de ervaring van Cornelius, de Romeinse centurion uit Caesarea, van wie het verhaal wordt verteld in Handelingen 10. Jarenlang heeft hij staan aankloppen bij Israël, het volk van God, jarenlang heeft hij staan aankloppen bij de God van Israël, en hij hoorde erbij, maar hij hoorde er niet bij. Maar dan laat God aan Cornelius en aan Petrus en aan heel Israël en aan ons en aan alle andere heidenen zien: welkom. Binnen zonder kloppen. Sterker nog: jij staat de hele tijd op die deur te kloppen, maar bij nader inzien, zegt Petrus, zegt God, blijkt er geen deur te zijn. Die ervaring van Cornelius, je klopt ergens aan, maar kijk, er is niet eens een deur, alles is open, die ervaring, die gun ik vandaag op deze Pinksterdag aan jullie en aan jullie en aan ons allemaal. Binnen zonder kloppen.
Natuurlijk wil ik in deze preek eerst iets vertellen over toen, over Petrus en over Cornelius. Of eigenlijk wil ik jullie eerst iets vertellen over het boek, waar hun verhaal instaat, het bijbelboek Handelingen. [2] Dat bijbelboek is sowieso de moeite van het lezen waard, spannend, vol avontuur, menselijk. Maar het is ook nog eens een boek met een boodschap in de opbouw, de manier waarop de ene geschiedenis op de andere volgt. Handelingen 1 gaat over de hemelvaart van Jezus, [3] waarbij Hij zijn leerlingen opdraagt van Hem te vertellen ‘in Jeruzalem, in Samaria en tot aan de einden der aarde.’ Dus eerst naar Jeruzalem. Dan, Handelingen 2, [4] verschijnt de Geest en werkelijk waar, Hij kwam binnen zonder kloppen. Wat dacht je wat, voor Hem, de Geest bestaan geen deuren en geen muren. En dan? De wereld in? Niet echt. Handelingen 3 en 4: best veel gedoe in Jeruzalem. [5] Eén van de ambtsdragers van de kerk wordt vermoord, onder het toeziend oog van ene Saulus of Paulus… Met moeite vindt het evangelie zijn weg in Samaria.
Maar Jezus zelf houdt vast aan zijn oorspronkelijke opdracht. Handelingen 8: de evangelist Filippus moet van de heilige Geest een Afrikaan over Jezus vertellen en hem dan dopen. [6] Een Afrikaan: Jezus’ plan moet de wereld in en de Geest doorbreekt de grenzen die door mensen zijn gemaakt. Maar bij zijn volgelingen valt het muntje nog niet. Dan maar alvast die Paulus, die al eerder voorbijkwam, veranderen van een christenvervolger in een Christus volgeling. [7] En dan volgt het moment dat God zelf de deuren uit hun scharnieren blaast en aan Petrus duidelijk maakt: [8] het evangelie van Jezus de Heer is ook voor een heiden zoals Cornelius en als het voor hem is dan is het hek van de dam, dan is het voor allen die God vereren en rechtvaardig handelen. En als Petrus om is, neemt hij ook de oudsten in Jeruzalem mee: ze kunnen binnen, zonder kloppen, er is geen drempel, er is geen deur. (En even tussen haakjes: een hoofdstuk later wordt van Petrus verteld dat hij gevangen gezet wordt, maar je mag drie keer raden hoe hij weet te ontsnappen… Precies, een engel van God helpt hem en geen gevangenisdeur kan hem tegenhouden. Ook: naar buiten zonder kloppen.)
Maar zo weet je even waar Cornelius thuishoort in het evangelie van Handelingen. Zijn verhaal is het kantelpunt, door hem wordt duidelijk dat God geen onderscheid maakt tussen mensen, of ze nu geboren Jood of geboren heiden zijn zoals wij. Het enige wat telt is dat je Hem vereert en rechtvaardig handelt. En even, om misverstanden te voorkomen alsof er nu toch weer een drempel komt te liggen: geloof me, het is de Geest van God die elke vorm van verering van God en elke vorm van oprecht handelen voor God bewerkt. En omgekeerd: waar mensen God gaan dienen en hun naaste liefhebben als zichzelf, daar is de Geest van God aanwezig. Iedereen die in zijn hart het verlangen voelt naar de ene God en iedereen die in zijn keuzes alleen maar het goede wil doen, die mag weten: het is uw Geest die mij doet zegen: Jezus Christus is de Heer. En ook: het is diezelfde Geest van God die mij welkom heet bij God. Geen drempel, geen dichte deur, alleen een poort, Jezus.
[9] Wat betekent dit voor jou als je vandaag belijdenis doet van je geloof? [10] Johan, ik begin even met jou. Verschillende keren dat ik je sprak over belijdenis gaf je aan: ‘Ik geloof in God en ik wil als christen leven. Maar nu dat zo is, waarom moet ik dan nog openbare geloofsbelijdenis doen? Wat mij betreft ben ik al binnen!’ Mijn antwoord was, geef ik toe, achteraf, wel een beetje dom. Ik zei zoiets als: ‘Ja joh, maar als je toch een reden hebt om een feestje te vieren, [11] dan moet je dat vooral niet nalaten!’ Toch was dat niet alleen maar een dómme opmerking van me. Er zit wél wat in. Net zoals wanneer je nadenkt over trouwen enzo. Je kunt terecht zeggen: wij houden van elkaar, wij kiezen voor elkaar, dus vanaf nu wonen we bij elkaar. Punt. Ook dan denk ik: ja, maar als je een reden hebt om een feestje te vieren, moet je dat vooral niet nalaten. Vooral omdat elk feest meer is dan een feest: het is een kans om elkaar te ontmoeten, elkaar te zegenen, elkaar hardop te vertellen hoe belangrijk je voor elkaar bent en dat ook te onderstrepen met muziek en met taart. Zoiets.
[12] Hoe dan ook, Johan, met deze preek van vandaag wil ik even goed toch jouw insteek van harte onderstrepen. [13] Er zijn geen drempels bij God. Er is niet eens een deur. Er is een poort die openstaat, Jezus onze Heer. En jij, omdat jij God eert en in je leven de goede keuzes wilt maken, jij hoorde er al bij voordat je ja zei. Dat heb jij goed begrepen. En even goed zijn we blij, dat we dat vandaag hardop tegen elkaar kunnen zeggen: wij horen samen bij onze Heer. En nu voeg ik daar toch even een persoonlijke voorwaarde aan toe. Dat je niet met mijn woorden aan de haal gaat. Ik zal dat uitleggen. Het verhaal gaat, dat toen ik laatst een keer in een preek had gezegd dat je als mens niet zoveel energie moet steken in overleven, omdat God voor je zorgt, dat toen de gebroeders Zondervan in de auto op weg naar huis hun gordels afdeden, onder het motto dat ze geen energie mochten steken in de zorg om te overleven. Even een disclaimer: dat is niet wat ik bedoelde. Het is beter om je gordels om te doen. Het is goed om geloofsbelijdenis te doen.
Willeke, wat betekent de ervaring van Cornelius vandaag voor jou? Wat ik zie is dat je met de zoektocht van het geloof heel serieus bezig bent en bent geweest. Je wilt graag dat geloof en dat God echt iets is in je leven, en je wilt dat het ook echt is. Dus het eerste wat ik vanuit de ervaring van Cornelius jou dubbel en dwars toewens is precies dat: dat God jou veel en vaak zal laten merken, dat waar jij aan de deur staat te kloppen, en wie weet op wat voor manier jij dat nog vaker gaat meemaken, want wij, alle gelovigen hier om jouw heen, kennen die ervaring, zelfs dat je voor je gevoel bij een blinde muur staat aan te kloppen, maar dat God dan aan jou en aan ons veel en vaak mag laten merken, dat de deur al open is. Sterker nog, er is geen deur, er is een doorgang, Jezus. [14] Zoek en ontdek dat je al bent gevonden.
Weet je, jij hebt gezien je studie meer verstand van de bouw dan ik, maar dit heb ik er wel van begrepen: [15] op een bouwplaats is een helm verplicht. De Bijbel zegt ook zoiets over het leven. In 1 Tessalonicenzen 5 zegt Paulus dat je als christen de helm van de hoop moet dragen. Nu is ‘hoop’ een gek woord, of een gek ding. Het is een kwaliteit van jou, als jij hoop hebt in je hart, maar tegelijk wijst het van jezelf af: je hoop is niet ‘dat fiks ik wel even’, maar je hoop is dat God je er doorheen helpt. Eigenlijk is iemand zegenen net zoiets, of beloven, of ook geloven: allemaal acties, waarin je zelf iets doet, maar waarin je tegelijk boven jezelf uitgrijpt. Ik denk dat Cornelius hoop had in zijn hart, al die jaren dat hij aanklopte bij het volk van Israël en bij de God van Israël. En wij allemaal onderstrepen het voor jou vandaag. Willeke, jij en wij, wij mogen hoop houden vanwege God.
[16] Goed. En wat betekent dan de ervaring van Cornelius, als je vandaag bevestigd wordt als ambtsdrager, als diaken of als ouderling? Hm. Mij eerste associatie als het over ambtsdragers en aankloppen en deuren gaat, is dat je ook wel eens voor een dichte deur kunt staan, als je namens de kerk bij iemand aanklopt. Soms is iemand opeens verhuisd, soms komen er zomaar drempels tussen iemand en de kerk, soms is tussen mensen in de kerk de deur wel open, maar het hart is dicht. Jullie zijn bereid om in de kerk dat stuk verantwoordelijkheid op je te nemen, dat we ‘ambt’ noemen. Hoe gaan jullie dat doen dan? [17] Hoe gaan we überhaupt verder als kerkleden met elkaar in 2023?
Laten we vandaag afspreken, dat we altijd en overal God de Geest erbij verwelkomen. [18] Dat als jij bij iemand in huis mag komen, dat je dan, al is het in een schietgebedje, God de Geest vòòr je zelf de deur laat binnengaan. Dat als je contact met iemand legt, dat je dan God de Geest uitnodigt om eerst contact te leggen. Hij is God, Hij is de Geest, wie gaat Hem tegenhouden? De oude Petrus, van vòòr Handelingen 10, die wist het wel: de muur tussen Joden en heidenen is definitief, is onoverkomelijk, is niet te omzeilen. De Geest heeft het nodige sloopwerk in Petrus moeten verrichten om hem te laten ontdekken dat die muur nu net was weggehaald. En kijk wat het gevolg is: vandaag vieren christenen wereldwijd dat Petrus zich vergiste en dat God in zijn goedheid gelijk had. Neemt dan God de Geest automatisch alle drempels weg? Nee, ‘automatisch’ is net niet hoe het werkt. Het leek de Geest een goed idee om mensen in te zetten. Dien elkaar en heb elkaar lief. Zoek elkaar en hoop op de Geest dat als jij aanklopt, Hij de deur al heeft verwijderd.
Amen.